Ελεγκτική του Δημόσιου Τομέα στην Ελλάδα: Αναγκαιότητα-Οφέλη και Διαχείριση Δημόσιων Πόρων

του Δρ. Δημήτρη Μ. Μυλωνά,

Οικονομολόγος - Νομικός

Λογιστής - Φοροτέχνης Α’ τάξης

Η Ελεγκτική είναι η διαδικασία με την οποία εξετάζεται η διαχείριση των πόρων και η εφαρμογή των διαδικασιών στους οργανισμούς, ώστε να επιβεβαιώνεται η τήρηση των κανονισμών και η αποδοτική διαχείριση. Ειδικά στη Δημόσια Διοίκηση, όπου οι αποφάσεις και οι πράξεις επηρεάζουν άμεσα το δημόσιο συμφέρον, ο ρόλος της Ελεγκτικής αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα.

Η Ελεγκτική αποσκοπεί στη διασφάλιση της σωστής διαχείρισης των δημοσίων πόρων και της εφαρμογής των αρχών νομιμότητας, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας. Η σημασία της στη Δημόσια Διοίκηση έγκειται στο γεγονός ότι προάγει την αξιοπιστία των δημόσιων υπηρεσιών και την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, εξασφαλίζοντας ότι οι ενέργειες των φορέων συμμορφώνονται με τις προβλεπόμενες διατάξεις και τους θεσμοθετημένους κανόνες.

Η Ελεγκτική στη Δημόσια Διοίκηση παρουσιάζει σημαντικά οφέλη για τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την αποτελεσματική διαχείριση των δημόσιων πόρων. Αρχικά, μέσω της Ελεγκτικής, ενισχύεται η εμπιστοσύνη του/των κοινού/πολιτών προς τους δημόσιους οργανισμούς, αφού διασφαλίζεται η ορθή και υπεύθυνη διαχείριση των πόρων. Οι διαδικασίες ελέγχου αποτρέπουν περιπτώσεις κακοδιαχείρισης, παραβίασης κανονισμών και διαφθοράς, καθώς προβαίνουν σε συστηματικές αξιολογήσεις και εντοπίζουν αδυναμίες ή δυσλειτουργίες.

Η Ελεγκτική συνεισφέρει επίσης στην αναβάθμιση των δημόσιων υπηρεσιών. Μέσω των αποτελεσμάτων των ελέγχων, οι οργανισμοί έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν και να διορθώσουν σφάλματα, να βελτιώσουν τις διαδικασίες τους και να προσαρμοστούν στις αλλαγές και στις νέες απαιτήσεις του δημοσίου συμφέροντος. Επιπλέον, επιτρέπει την ορθή κατανομή των πόρων και τη διασφάλιση της οικονομικής αποδοτικότητας, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας ειδικά σε περιόδους οικονομικής λιτότητας.

Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και στους οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας η Ελεγκτική στοχεύει κυρίως στην ενίσχυση της διαφάνειας, καθώς μέσω αυτής διασφαλίζεται ότι οι τοπικοί οργανισμοί δρουν με υπευθυνότητα και ότι οι πόροι κατανέμονται ορθά και προς το συμφέρον των πολιτών. Η Ελεγκτική διαδικασία ελέγχει την εφαρμογή των κανονισμών, την αξιοπιστία των Οικονομικών Καταστάσεων και τη συμμόρφωση με τα πρότυπα λογοδοσίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου διαφθοράς, καθώς εντοπίζονται οι ανωμαλίες και η κακοδιαχείριση σε πρώιμο στάδιο. Οι διαχειριστικοί και οικονομικοί έλεγχοι συμβάλλουν στη βελτίωση της οικονομικής διαχείρισης, αφού εντοπίζονται περιοχές όπου οι πόροι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν αποδοτικότερα.

Η Ελεγκτική, επομένως, δεν είναι μόνο ένα εργαλείο εποπτείας αλλά και ένας μηχανισμός βελτίωσης της Δημόσιας Διοίκησης, που με τη σειρά του ενισχύει τη δημοκρατία, τη συμμετοχή των πολιτών και την κοινωνική πρόοδο. Η ενίσχυση των δομών ελέγχου και η εξασφάλιση της ανεξαρτησίας των ελεγκτικών αρχών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη βιώσιμη και αποτελεσματική διαχείριση των δημόσιων πόρων.

Συσυγγραφέας του βιβλίου: «Ελεγκτική του Δημοσίου: Θεωρία και πράξη» των Δημητρίου Μυλωνά, Μελετίου Σιαστάθη και Διονυσίου Κυριακόπουλου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, 2024.